အမေရိကန်နိုင်ငံ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ပထမအကြိမ်စကားရည််လုပွဲ (ဒုတိယပိုင်း)

လေဟ်ရာ×××××ကောင်းပါပြီ ။ ကျွန်တော်တို့အခု ခေါင်းစဉ်တစ်ခု ဆက်သွားကြရအောင် ၊ မေးခွန်းကတော့ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်း၊ ခင်ဗျားအတွက် အချိန်(၂)မိနစ်အချိန်ရပါမယ်။ ဗီယက်နမ် တိုက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သင်ခန်းစာတွေ အများကြီး ရရှိခဲ့ပြီးပြီဆိုတာ ပြောနေကြပါတယ်။ အဲ့တော့ အီရတ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သင်ခန်းစာတွေကိုရော ခင်ဗျား ဘာပြောချင်ပါသလဲ ။

ကျွန်တော်ထင်တာကတော့ အီရတ်စစ်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရရှိတဲ့ သင်ခန်းစာတွေဟာ ရှင်းပါ တယ်။ ဒါကတော့ ဘာလဲဆိုရင် ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ပြဿနာတစ်ခုနဲ့ စပ်လျဉ်းပြီးတော့ မအောင်မြင်နိုင်တဲ့ ဗျူဟာ ချထားလို့ မရပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲ့လိုမျိုး မအောင်မြင်နိုင်တဲ့ဗျူဟာ လက်ကိုင်ထားခြင်းဟာ နောင်တစ်ချိန်မှာ ဒီပြဿနာကို ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်စေနိုင်မယ့် ရလဒ်တွေ ရရှိစေနိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ စပြီးတော့ ဘဂ္ဂဒက်ကို သွားပြီးတိုက်ခိုက်တုန်းက ရရှိတဲ့ စစ်ရေးအောင်မြင်မှုဟာ ရှင်းပါတယ်။ အောင်မြင်မှုအတွက်လည်း ကျွန်တော်တို့အားလုံး အောင်ပွဲခံခဲ့ ကြပါတယ်၊ ဂုဏ်ယူခဲ့ကြ ပါတယ်။ အဲ့ဒါပြီးတော့ နောက်ပိုင်း ဒီစစ်ပွဲကို စနစ်တကျ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း မပြုလုပ်ခဲ့ကြပါဘူး။

ကျွန်တော် ၂၀၀၃ ခုနှစ်တုန်းက အီရတ်ကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ပြန်ရောက်တဲ့အခါမှ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နည်းစနစ် ၊ဗျူဟာကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော် တင်ပြခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ ပြောင်လဲမယ့် နည်းစနစ် ကတော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ တပ်သားတွေကို ထပ်ပြီးတော့ပို့ဖို့ လိုအပ်မယ် ၊ တိုက်ပွဲရဲ့ အခြေခံ နည်းဗျူဟာတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်မယ်လို့ ကျွန်တော် တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ အဲ့အတွက်လည်း ကျွန်တော် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ပါတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ အောင်မြင်မှု ရရှိနိုင်မယ့်ရလဒ် ၊ အောင်မြင်မှုရရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ ရလဒ်တွေ ထွက်ပေါ်လာစေမယ့် အခြေခံကျတဲ့ ဗျူဟာပြောင်းလဲမှုတွေ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီဗျူဟာကလည်း အောင်မြင်မှု တွေ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ အီရတ်မှာ ကျွန်တော်တို့တွေ အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိနေပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အိမ်ကို အောင်ပွဲဆင်ပြီးတော့ ပြန်လာကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ ဂုဏ်ယူ ၀ံ့ကြွားစွာနဲ့ ပြန်လာကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ တပ်ဖွဲ့တွေ အိမ်ကို ပြန်ခေါ်တဲ့ အခါမှာလည်း အောင်မြင်မှု့နဲ့ ပြန်လာကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအောင်မြင်မှုဟာလည်း ဘက်စုံကနေရရှိလာတဲ့ အောင်မြင်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်တော်ဆက်ပြီးပြောချင်တာကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့တွေ အီရတ်မှာ အောင်ပွဲရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေလည်း ပြန်လာတဲ့အခါမှာ အောင်မြင်မှုရရှိပြီးတော့ ပြန်လာမှာဖြစ်ပြီး ရှုံးနိမ့်ပြီး တော့ ပြန်လာကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြီးတော့လည်း ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒေသတွင်းမှာ ဒီပင်လယ်ကွေ့ ဒေသမှာ တည်ငြိမ်မှုရှိနေတဲ့ အခုမှ ဖူးပွင့်လာတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်တစ်ခုကို မြင်တွေ့ကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အကယ်လို့များ ဒီလိုမဟုတ်ဘဲနဲ့ ရှုံးနိမ့်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ရလဒ်ကတော့ အဲ့ဒီဒေသထဲမှာ အီရန်တွေရဲ့ ဩဇာ ပိုပြီး ကြီးထွားလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသတွင်းမှာ ဂိုဏ်းဂဏတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုပြီးတော့ ပြင်းထန်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ဒေသတွင်းမှာတင် မကဘဲနဲ့ စစ်ပွဲဟာ ပိုမိုပြီး ကျယ်ပြန့်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ဖြစ်လာလို့ရှိရင်တော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံကြီးဟာ ဒေသတွင်းကို ပြန်လည် သွားရောက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ လောင်းကစားလုပ်ဖို့အတွက် အများကြီး ရှိနေတယ်။ ပြီးတော့လည်း ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး David petraeus ကို ကျေးဇူးတင်ရမှာကတော့ သူ့အောက်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အောင်ပွဲ ဆင်နိုင်ခဲ့လို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်စစ်ပွဲမှာ အောင်မြင်နေပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ မကြာခင် အိမ်ပြန်လာကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ပြန်လာကြတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အောင်ပွဲဆင်ပြီး ပြန်လာကြမှာ ဖြစ်ပြီးတော့ ရှုံးနိမ့်ပြီးတော့ ပြန်လာကြတော့မှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။

လေဟ်ရာ ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမား၊ (၂)မိနစ် အချိန်ရပါတယ်။ ခင်ဗျားကော အီရတ်ရဲ့ သင်ခန်းစာ တွေကို ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ ။

အိုဘားမား ။ ဟုတ်ကဲ့။ ဒီနေရာကတော့ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းနဲ့ ကျွန်တော်နဲ့ကြား ကွဲလွဲမှု တော်တော်များများရှိနေတဲ့ အခန်းကဏ္ဍဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ မြင်တာက စပြီးတော့ ဆန်းစစ်ရမှာက ဒီအီရတ်စစ်ပွဲကို စပြီးတော့ ဆင်နွှဲသင့်၊ မသင့် ဖြစ်တယ် ။ လွန်ခဲ့တဲ့ (၆)လ ကာလတုန်းက ကျွန်တော် ဒီစစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့တယ်။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ အဲ့ဒီအချိန်မှာ ဒီတိုက်ပွဲဟာ နိုင်ငံရေးအရကော အင်မတန် အန္တရာယ်ကြီးနေတဲ့အတွက် ဖြစ်တယ်။

ခင်ဗျားတို့ သိကြတဲ့ အတိုင်းပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ ဒီစစ်ပွဲဟာ ဘယ်လောက်ကုန်ကျမလဲဆိုတာ မသိခဲ့ဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လို ပြန်လာရမလဲဆိုတာလည်း မသိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ဒီစစ်ပွဲဟာ အမေရိ်ကန်နိုင်ငံနဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ ဆက်ဆံရေး ဘယ်လိုထိခိုက်မလဲ ဆိုတာလည်း ကျွန်တော်တို့ မသိခဲ့ကြဘူး။ ပြီးတော့လည်း ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းတွေ မှန်ကန်လား၊ မမှန်ကန်လားဆိုတာလည်း ကျွန်တော်တို့ မသိခဲ့ကြဘူး ။ ဒါ့အပြင် ပိုပြီးအရေးကြီးတာကတော့ အဲ့ဒီ အီရတ်စစ်ပွဲ ဆင်နွှဲနေတဲ့ အချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ တိုက်ပွဲဆင်နွှဲလို့ မပြီးသေးပါဘူး ။

ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဘင်လာဒင်ကို မဖမ်းမိသေးပါဘူး ။ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ အယ်ကိုင်ဒါကို ဖယ်ရှား မပစ်နိုင်သေးပါဘူး။ အဲ့ဒီ အတွက်ကြောင့် ရလဒ်ကတော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ၀င်နေတဲ့ တိုက်ပွဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ကနေ သွေဖယ်သွားရမှာ ဖြစ်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့တော့ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းအနေနဲ့ရော သမ္မတဘွတ်ရှ် အနေနဲ့ကတော့ မတူညီတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်၊ ဝေဖန်ချက်၊ ဆန်းစစ်ချက်တွေ ရှိနေကြပါတယ်။ အဲ့ဒီတော့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ကတော့ ကျွန်တော့်တိုင်းပြည်အတွက် ကျွန်တော့်ရဲ့ ဆန်းစစ်ချက်တွေ မှားပါစေလို့ ၊ ပြီးတော့ သမ္မတဘွတ်ရှ်နဲ့ ဂျွန်မတ်ကိန်းတို့ ပြောတာ မှန်ပါစေ လို့ ကျွန်တော်ဆုတောင်းခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီလို မဖြစ်လာပါဘူး။ အခုချိန်ထိ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ဘီလံယံ (၆၀၀) သုံးစွဲခဲ့ပြီးပါပြီ ။ မကြာခင်မှာ 1 Trillion ဖြစ်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ အမေရိကန်တပ်သားတွေရဲ့ အသက် (၄၀၀၀) ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါပြီ ။ (၃၀,၀၀၀) ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပြီးပါပြီ ။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဗျူဟာမြောက် လုံခြံုရေးရှု့ထောင့်ကနေ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အယ်ကိုင်ဒါ ပြန်ပြီး ထူထောင်လာပါပြီ ။ အခုအချိန်မှာ (၂၀၀၁)ကထက် ပိုပြီးတော့ အင်အားရှိလာပြီဆိုတာ သိရှိကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ လုပ်ငန်း တစ်ခုကနေပြီးတော့ အာရုံစိုက်မှု သွေဖယ်သွားမိပါတယ် ။ နောက် ပြောချင်တာကတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ တစ်လကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံ သုံးစွဲနေရပါတယ် ။ အဲ့အချိန်မှာ သူတို့ကတော့ တစ်လကို အမေရိကန် ဒေါ်လာ ရ၉ ဘီလီယံ ကုန်သွယ်ရေး အမြတ်အစွန်း ရရှိနေတယ် ။

ကျွန်တော်တို့ ပြည်တွင်းမှာ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ရင်ဆိုင်နေရတဲ့အချိန်မှာ ၊ ကျွန်တော်တို့ ပြောနေကြတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဘတ်ဂျက်ဟာ အရမ်းကို များနေပြီ ။ ကျွန်တော်တို့ ပြည်ပတိုင်းပြည်တွေကနေပြီးတော့ ငွေချေးပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အခြေခံ ယန္တရားတွေ ဆက်လက် လည်ပတ်ဖို့အတွက် ငွေချေးနေရတယ်ဆိုတာ ပြောစရာတောင် မလိုတော့ပါဘူး ။ အဲ့ဒီတော့ ဒီစစ်ပွဲကနေ ရရှိရမယ့် သင်ခန်းစာတွေကတော့ အမေရိကန် သမ္မတ တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်တော်ဟာ အမေရိကန် ပြည်သူတွေ လုံခြံုစိတ်ချရဖို့ ဆိုရင်တော့ စစ်အင်အားကို သုံးဖို့အတွက် နှောင့်နှေးမိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စစ်တပ်အင်အားကိုတော့ လိမ္မာပါးနပ်စွာ သုံးတတ်ဖို့တော့ လိုပါလိမ့်မယ် ။ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စစ်အင်အားကို လိမ္မာပါးနပ်စွာ အသုံးမပြုခဲ့ကြပါဘူး ။

လေဟ်ရာ ။ မတ်ကိန်း ၊ ဒီအီရတ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲရဲ့ သင်ခန်းစာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခင်ဗျားရော သဘောတူပါ သလား ။

မတ်ကိန်း ။ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ နောက်တက်လာမယ့် သမ္မတဟာ အီရတ်နိုင်ငံကို ၀င်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ မှန်သလား၊ မှားသလားဆိုတာ ဝေဖန်ဆန်းစစ်ဖို့အတွက် မဟုတ်တော့ပါဘူး။ နောင်ဖြစ်လာမယ့် အမေရိကန် သမ္မတဟာ အီရတ်နိုင်ငံကနေ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လို ပြန်လည် ထွက်ခွာခဲ့မလဲ ၊ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ထွက်မလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ လိုအပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ် ။

နောက်အရေးကြီး တာကလည်း ဘယ်လိုဆုတ်ခွာမလဲ၊ ဘယ်လို ထွက်ခွာခဲ့မလဲ ၊ ဘယ်အချိန်မှာထွက်ခွာမလဲ၊ ဘယ်အချိန်မှာ ဆုတ်ခွာမလဲ ၊ ဘာတွေကိုကော ထားခဲ့ရမလဲဆိုတာတွေကို ဆုံးဖြတ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါဟာ နောင်တက်လာမယ့် အမေရိကန်သမ္မတ ဆုံးဖြတ်ရမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက် ဖြစ်ပါတယ် ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမား ကတော့ စစ်အင်အား တိုးချဲ့ခြင်းဟာ မအောင်မြင်နိုင်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တယ် ။ ပြီးတော့ အဲ့လို စစ်အင်အား တိုးချဲ့ပြီးတော့ အီရတ်ကို စေလွှတ်ခြင်းဟာ ဂိုဏ်းဂဏခွဲတွေကနေပြီးတော့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုမို ဖြစ်ပေါ် လာလိမ့်မယ်လို့ သူက ဆိုခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒါကလည်းပဲ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်စစ်ပွဲကြီး ရှုံးနိမ့်ဖို့အတွက် သွားနေတာပဲလို့ သူက ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့တယ် ။

ဒါပေမယ့် မကြာသေးခင်က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ရုပ်မြင်သံကြား အစီအစဉ်တစ်ခုမှာတော့ သူဟာ ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်ထားတာထက်ပိုပြီးတော့ အောင်မြင်ပါတယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါတောင်မှပဲ အဲ့လို ပြောပြီးခဲ့ချိန်မှာပဲ အခု သူဆက်ပြောနေတာကတော့ သူအကယ်၍ ဆုံးဖြတ်ချက် ချရမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီကနေ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ထပ်ပေးရဦးမယ်ဆိုရင် စစ်အင်အားတိုးချဲ့တာကို သူဆန့်ကျင်မယ်လို့ ပြောနေပြန်ပါပြီ ။ မယုံနိုင်ပါဘူး၊ အိုဘားမား ဒီလိုပြောတာဟာ မယုံနိုင်စရာပါပဲ ။ အိုဘားမားဟာ အီရတ်နိုင်ငံကို ရက်ပေါင်း (၉၀၀)သွားရောက်ခဲ့ခြင်း မရှိဘူး၊ နောင်လည်း ဘယ်တော့မှ သွားမှာလဲမဟုတ်ပါဘူး ။

လေဟ်ရာ ။ ကောင်ပါပြီ ၊ ဒီအချက်လေးတစ်ချို့ ပြန်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးကြည့်ကြရအောင် ။

မတ်ကိန်း ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားဟာဆိုလို့ရှိရင် အာဖဂန်နစ္စတန်မှာရှိတဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရတဲ့ ကော်မတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် အခုထိတောင် သူ့ရဲ့ကော်မတီဟာ အစည်းအဝေးထိုင်တာ မရှိခဲ့ပါဘူး ။

လေဟ်ရာ ။ ခင်ဗျား ဘာကို ဆိုလိုတာလဲ ၊ ခင်ဗျား ဆိုလိုချင်တာက ဘာလဲ ။

မတ်ကိန်း ။ ကျွန်တော် ပြောချင်တာကတော့ အံ့ဩစရာကောင်းတယ် ဆိုတာပါပဲ ။

လေဟ်ရာ ။ ကောင်းပြီ ၊ အိုဘားမား ခင်ဗျား ဘယ်လို သဘောရလဲ ။

အိုဘားမား ။ ဘယ်အချက်ကို ပြောတာလဲ ။ မတ်ကိန်းကတော့ အချက်တွေအများကြီး ပြောသွားတာပဲ ။

လေဟ်ရာ ။ ဟုတ်ပါတယ် ၊ ကျွန်တော်တို့ နောက်ဆုံးအချက်ကို ပြန်သွားကြည့်ကြရအောင် ။ ဆိုလိုတာကတော့ ခင်ဗျားက ကော်မတီရဲ့ Chairman ဖြစ်ပြီး အစည်းအဝေးမခေါ်တဲ့ကိစ္စကို ပြောတာလေ ။

အိုဘားမား ။ ဟုတ်ကဲ့ ၊ ကျွန်တော် ဒီအဖွဲ့ရဲ့ ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ယူရတဲ့အတွက် ဂုဏ်ယူ ၀မ်းမြောက်ပါတယ် ။ ဆီနိတ်ရဲ့ နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ ဂျိုးဘီဒင်က ပြောသလိုပဲ ၊ ဂျွန်လည်း ကောင်းကောင်း သိပါတယ် ။ အာဖဂန်နစ္စတန်ရဲ့ကိစ္စ၊ အီရတ်နိုင်ငံရဲ့ကိစ္စ၊ ဒီလိုမျိုး အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စတွေဟာ ဆပ်ကော်မတီနဲ့ မပြီးပါဘူး ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါကို ကော်မတီတစ်ရပ်လုံး အနေနဲ့ လုပ်ရလို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် ဒီကိစ္စဟာ ဆီနိတ်လွှတ်တော်အတွင်းက ကိစ္စရပ်တစ်ခု ဖြစ်တယ် ။

ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ အရေးကြီးတဲ့ကိစ္စ၊ အဓိကအချက်ကို ပြန်သွားကြည့်ရအောင် ။ ဆီနိတ်တာမတ်ကိန်းပြောတာ မှန်ပါတယ် ။ အီရတ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ တော်တော်လေးတော့ လျော့နည်း သွားတာ အမှန်ပါပဲ ။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုဖြစ်အောင်လို့လည်း ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန် ပြည်သူပြည်သား တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ တပ်မတော်ကြီး ပေးဆပ်ရတာလည်း မနည်းပါဘူး ။ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန် တပ်မတော်ဟာ တော်တော်လေးကို ပြောင်မြောက်တဲ့ တာဝန်တစ်ခု ထမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ် ။ General Petraeus လည်းပဲ ပြောင်မြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် နားလည် သလောက်ကတော့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ (၄)နှစ်တာကာလ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အပျက်အစီးတွေ ၊ ဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ ဒီစစ်ပွဲကြီးကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ကွပ်ကဲမှု မပေးနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို တားဆီးနိုင်ဖို့အတွက် ဆောင်ရွက်ရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။

ဒါပေမယ့် ဂျွန်၊ ခင်ဗျားကတော့ ဒီစစ်ပွဲဟာ (၂၀၀၇)မှ စခဲ့သလို ဟန်ဆောင်နေတယ် ။ ခင်ဗျားက တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား တိုးချဲ့တာကို လာပြောနေတယ် ။ တကယ်တော့ ဒီအီရတ်စစ်ပွဲကြီးဟာ (၂၀၀၃)မှာ စခဲ့တာလေ ။ အဲ့ဒီစစ် စတင်တဲ့အချိန်တုန်းက ခင်ဗျား ပြောခဲ့တာမှတ်မိသေးလား ။ ဒီစစ်ပွဲကြီးဟာ မြန်မှာပါ ၊ လွယ်မှာပါလို့ ပြောခဲ့တယ်လေ ။ ခင်ဗျား ပြောတုန်းက ကျွန်တော်တို့ဟာ ဖျက်အားပြင်းလက်နက်တွေ (Weapons Of Mass Destruction ) ဘယ်မှာ ရှိသလဲဆိုတာ သိတယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်လေ ။ ခင်ဗျားပြောတာအားလုံး မှားတယ်ဗျ ။ ခင်ဗျားပြောတော့ ကျွန်တော်တို့ကို အမေရိကန်တပ်မတော် တပ်ဖွဲ့တွေကို လွတ်မြောက်ရေး စွမ်းဆောင်ပေးခဲ့တဲ့ သူရဲကောင်းတွေအဖြစ် ကြိုဆိုကြလိမ့်မယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်လေ ။ ခင်ဗျား မှားပြန်ပြီ ။ ခင်ဗျားပြောတော့ ရှီဟိုက်နဲ့ ဆွန်နီကြား ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်မှုတွေ ၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ သမိုင်းမှာမရှိဘူးလို့ ပြောခဲ့တယ်လေ၊ ခင်ဗျား ပြောတာ မှားတယ်ဗျ ။ အဲ့တော့ ကျွန်တော့်မေးခွန်းကတော့ ။

လေဟ်ရာ ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမား ။

အိုဘားမား ။ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ချနိုင်တဲ့ အရည်အချင်းအရ ဘယ်သူဟာ နောက်လာမယ့်သမ္မတဖြစ်ဖို့ အကောင်းဆုံး ပြင်ဆင်ထားပြီးလဲ ဆိုတာနဲ့ ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လည်းကောင်း၊ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ စစ်တပ်ကို ့ဘယ်လိုအသုံးပြုနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အရည်အချင်းကိုလည်းကောင်း၊ နောင်ဖြစ်လာမယ့် ပြဿနာတွေအပေါ် ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေ ဘယ်လိုပြင်ဆင်ထားပြီးပြီ ၊ ဘယ်လို အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ ဆိုတဲ့ အချက်တွေပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စဉ်းစား ချင့်ချိန်နိုင်မှု ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်မှုတွေကို ပြန်ပြီး ဝေဖန်ရမှာ ဖြစ်တယ်။

လေဟ်ရာ ။ လူကြီးမင်များခင်ဗျာ ။ ကျွန်တော့်ဆီမှာ ဆက်လက်ဆွေးနွေးဖို့ အချက်တွေ အများကြီး ရှိသေးတယ် ။

မတ်ကိန်း ။ ကျွန်တော် စိုးရိမ်တာကတော့ဗျာ ၊ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားက ဗျူဟာနဲ့ နည်စနစ် အကြောင်းကို ကွဲပြားပြီး သူမသိပုံ ပေါက်နေတယ်ဗျ ။ ဒါပေမယ့် အရေးကြီးတာကတော့ ကျွန်တော် ပြောပြမယ် ။ လွန်ခဲ့တဲ့ (၂)နှစ် ဂျူလိုင်တုန်းက ကျွန်တော် ဘဂ္ဂဒက်ကို သွားခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီမှာ General Patraeus ဟာ ကျွန်တော်နဲ့ ဆီနိတ်တာ Lindsey Graham တို့ နှစ်ယောက်ကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့ ရဲရင့်ကြတဲ့ အမေရိကန် သူရဲကောင်း (၆၈၈)ယောက်ရဲ့ ဂုဏ်ပြုပွဲတစ်ခုကို တက်ရောက်ဖို့ ဖိတ်ခေါ် ခဲ့တယ်် ။ အဲ့ဒီ အမေရိကန်စစ်သား (၆၈၈)ယောက်ရဲ့ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုကာလ ပြီးဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ပေမယ့် အီရတ်မှာ ဆက်နေပြီးတော့ တိုက်ပွဲဝင်ဖို့ စာရင်းသွင်းထားကြသူတွေ ဖြစ်တယ် ။

သူတို့တွေက အီရတ်နိုင်ငံ လွတ်မြောက်ရေးနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံလွတ်မြောက်ရေး အတွက် ရည်ရွယ်ပြီးတော့ ဆက်လက် တိုက်ပွဲဝင်ဖို့ စာရင်းပေးထားကြသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် အဲ့ဒီပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့ရလို့ ဂုဏ်ယူပါတယ် ။ အဲ့ဒီပွဲမှာ အဲ့ဒီက တပ်သား (၆၈၈)ယောက်ကို မိန့်ခွန်းပြောကြားခွင့် ရခဲ့လို့လည်း ကျွန်တော် ဂုဏ်ယူပါတယ် ။ ပြီးတော့လဲ ဂုဏ်ပြုပွဲ ပြီးတဲ့နောက် အချိန်တော်တော်များများ သူတို့နဲ့ ကျွန်တော် အချိန်ဖြုန်းခဲ့ပါတယ် ။ အဲ့ဒီလို အချိန်တုန်းက ဒီတပ်သားတွေက ကျွန်တော့်ကို ဘာပြောခဲ့တယ် ထင်သလဲ ။ သူတို့ပြောတာက ကျွန်တော်တို့ အောင်ပွဲခံ ကြရအောင်လို့ ပြောခဲ့တယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ ကလေးတွေကို ဒီကို ပြန်မလာစေချင်လို့ လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ ကလေးတွေကို အီရတ်ကို ပြန်မလာစေချင်ဘူးပေါ့ ။ ဒီတော့ ဒီနည်းဗျူဟာ၊ ဒီဗိုလ်ချုပ် Patraeus နဲ့ ဒီတိုက်ပွဲဟာ ကျွန်တော်တို့ အောင်မြင်နေပါပြီင်္ ၊ နိုင်နေပါပြီ ။ ဒါကို ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားကတော့ အသိအမှတ်ပြုဖို့ ငြင်းနေတယ် ။

အိုဘားမား ။ ဒါ မဟုတ်ပါဘူးဗျာ ။

မတ်ကိန်း ။ သူတို့ ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေတစ်ခု (Electoral Law) ပြဋ္ဌာန်းပြီပြီး ။

အိုဘားမား ။ မဟုတ်ဘူးဗျာ ။

မတ်ကိန်း ။ မကြာသေးမီ ရက်အတွင်းကပဲ အီရတ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေတစ်ခု ထွက်လာပြီ ဖြစ််တယ် ။ အဲ့ဒီမှာပဲ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ တိုးတက်မှု ၊ ဖြစ်ထွန်းမှုတွေ ရှိနေပြီ ။ အဲ့ဒီတော့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၊ နေရာတစ်နေရာတည်းကို ၀င်ရောက်ပြီးတော့ ရှင်းလင်းမယ်၊ တပ်စွဲထားမယ်၊ ပြီးတော့ အဲ့ဒီ ဒေသက ပြည်သူတွေနဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်အောင်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ နည်းဗျူဟာကြီးဟာ ကျွန်တော်တို့ ခံယူထားတဲ့ နည်းဗျူဟာ ဖြစ်ပါတယ် ။ အဲ့ဒီကျမှပဲ အဲ့ဒီဒေသက လူတွေက ကျွန်တော်တို့ကို မကောင်းတဲ့ လူဆိုးတွေအကြောင်း သတင်းပေးမယ် ၊ အဲ့ဒီလိုလုပ်မှပဲ တိုင်းပြည်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးတွေ ရမယ် ၊ သာယာဝပြောမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကတော့ အခုအီရတ်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေပါပြီ ။ ဒါတွေဟာ သာမန် ဗျူဟာပဲ မဟုတ်ပါဘူး ။

လေဟ်ရာ ။ ကျွန်တော်တို့ ကြည့်ကြရအောင်၊

အိုဘားမား ။ ဂျင်၊ ဒါကတော့ မဟုတ်တဲ့ …….. ။

မတ်ကိန်း ။ ဒါတွေဟာ ရန်သူကို လှည့်ဖျားဖို့အတွက် ချမှတ်ထားတဲ့ နည်းဗျူဟာတွေပါ ။ ဒီနည်းဗျူဟာကိုပဲ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ဒီဗိုလ်ချုပ်ကပဲ ဆက်လက်ကျင့်သုံးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ယခင်က တပ်သားတွေအတွက် ငွေကြေးဖြတ်တောက်မှု မလုပ်ပါဘူးလို့ ကတိပြုထားတယ်၊ ပြီးတော့မှ အီရတ်နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာရှိနေတဲ့ အမေရိကန်တပ်သားတွေအတွက် ငွေကြေးဖြတ်တောက်ဖို့အတွက် မဲပေးခဲ့တဲ့ သူကတော့ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားပဲ ။

အိုဘားမား ။ ဂျင်ရေ ၊ ကျွန်တော်တို့ ဖြေရှင်းဖို့က အများကြီးရှိနေသေးတယ် ။ ပထမဦးဆုံး ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကျွန်တော်တို့တပ်ဖွဲ့တွေ အပေါ်မှာ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ပြုလုပ်နေတဲ့ ကိစ္စ ပြောကြ ရအောင် ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဂျွန်က ဒီကိစ္စကို အမြဲတမ်း ထပ်ခါထပ်ခါ ပြောနေလို့ပဲ ။ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းက ဥပဒေမှာ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ငွေကြေးဖြတ်တောက်ဖို့အတွက် ဖော်ပြတဲ့ဟာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူက ကန့်ကွက်ထားတယ် ။ အချိန်ဇယားပါတဲ့ ဥပဒေဆိုရင် သူ ကန့်ကွက်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူက တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ပြန်နောက်ဆုတ်ဖို့အတွက် အချိန်သတ်မှတ်တာကို သူဆန့်ကျင်နေတယ်။

ကျွန်တော်ကတော့ အချိန်ဇယားသတ်မှတ်မှုမရှိတဲ့ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုမျိုးကို ကျွန်တော် ကန့်ကွက်တယ် ။ ပြီးတော့လည်း မူမရှိ၊ ဘောင်မရှိ၊ ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲနဲ့ သမ္မတဘွတ်ရှ်ကို Blank Check ပေးတာမျိုးကို ကျွန်တော် ကန့်ကွက်တယ် ။ အဲ့ဒီတော့ အချိန်ဇယားနဲ့ပတ်သက်ပြီး မတ်ကိန်းနဲ့ကျွန်တော် ကွဲပြားမှုတွေ ရှိနေတယ် ။ ဒါပေမယ့် ဒီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ငွေးကြေးထောက်ပံ့မှု လုပ်ရမယ်၊ မလုပ်ရဘူးဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သူနဲ့ ကျွန်တော်နဲ့ သဘောထားကွဲပြားမှု မရှိပါဘူး ။ ကျွန်တော်တို့ ကွဲပြားမှုတွေဟာ တရားဝင် ကွဲပြားမှုတွေ ဖြစ်ပါတယ် ။

ပြီးတော့လည်း ဗျူဟာနဲ့ နည်းဗျူဟာကြား ကွာခြားမှုတွေကို ကျွန်တော် ကောင်းကောင်း နားလည်ပါတယ် ။ အဲ့တော့ ဗျူဟာမြောက်တဲ့ မေးခွန်းကတော့ ဘာလဲဆိုရင် သမ္မတ တစ်ယောက်အနေနဲ့ မေးရမှာက ကျွန်တော်တို့ ၀င်ရောက်ပြီး တိုက်ခိုက်ရမယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ပြီးပြီဆိုရင် အဲ့ဒီတိုင်းပြည်မှာ ရွေးချယ်ထားတဲ့ နည်းဗျူဟာတစ်ခုအတိုင်း ကျွန်တော်တို့ ချဉ်းကပ်နေလား မကပ်ဘူးလား ဆိုတာကို မေးရမှာ ဖြစ်တယ် ။ နောက်တစ်ခုမေးရမှာက ဒီဆုံးဖြတ်ချက်၊ ဒီဗျူဟာဟာ မှန်ကန်တဲ့ ဗျူဟာ ဟုတ်တယ်၊ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို မေးရမှာ ဖြစ်တယ် ။ ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အခြေနေတွေ ပိုပြီးတော့ ဆိုးရွားလာတာ၊ ပျက်စီးလာတာ၊ ယိုယွင်းလာတာ မြင်တွေ့ကြရပြီးပြီ ။ ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန် နစ္စတန်မှာ တပ်ဖွဲ့ဝင် ပိုမိုပြီးတော့လိုအပ်တယ် ။

အဲ့ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ ပိုပြီးတော့ အင်အားချထားဖို့ လိုအပ်တယ်။ အဲ့တော့ ဆီနိတ်တာမတ်ကိန်းအနေနဲ့ အီရတ်ကိုသွားဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အချိန်မှာ သူဘာပြောခဲ့တယ် ထင်သလဲ ။ “ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အောင်မြင်နေပါပြီ’’ လို့ ပြောခဲ့တယ် ။ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ကျွန်တော်တို့ကို ခြိမ်းခြောက်မှု ပြုလုပ်နိုင်မယ့်သူ မရှိတော့ဘူးလို့ သူပြောခဲ့တယ် ။ သူပြောခဲ့တဲ့အချိန်မှာ ဘင်လာဒင်က အပြင်မှာပဲ ရှိနေသေးတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ ဘင်လာဒင်ကို မမိသေးဘူး။ အခုတော့ သူတို့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အင်အားပြန်ပြီးတော့ ထူထောင်နေပြီ ။ ကာကွယ်ရေးဌာန အတွင်းရေးမှူး Robert Gates ကလည်း အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ စခဲ့သလို အာဖဂန်နစ္စတန်မှာပဲ အပြီးသတ်ရမယ်ဆိုပြီးတော့ အသိအမှတ်ပြုခဲ့တယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီလိုမျိုး အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်တိုင်းပြည် ကို အီရတ်ပြည်သူဆီ ပြန်ပြီးလွှဲအပ်ဖို့ အရင်ဆုံးလိုတယ် ။ အဲ့ဒီတော့ အခု ကျွန်တော်ပြောနေတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်ရဲ့ စစ်ပွဲကို တာဝန် သိသိနဲ့ အဆုံးသတ်ဖို့ လိုပြီ ။ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့အတွက် အဆင့်ဆင့် လုပ်သွားဖို့လိုအပ်တယ် ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အားကို (၁၆)လအတွင်း လျှော့ချဖို့ လိုပါမယ် ။ ပြီးတာနဲ့ တပြိုင်နက်ထဲ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာရှိတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အားနဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ မိသားစုတွေအတွက် ပိုမိုပြီး အင်အားဖြည့်ဆည်း ပေးဖို့ လိုအပ်မယ် ။ ဒါမှသာ ကျွန်တော် တို့ဟာ ဘင်လာဒင်ကို ဖမ်းဆီအောင် စွမ်းဆောင်လာမှာဖြစ်ပြီးတော့ အယ်ကေဒါကိုလည်း ဖြိုခွင်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုအချိန်ထိတော့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ရှိနေတဲ့ တပ်မှူးတွေက ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မူလင်အပါအဝင် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ အုပ်ချုပ်သူတွေကတော့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အမေရိကန်တွေ အနေနဲ့ လုံလောက်တဲ့ အင်အား မရှိဘူးဆိုပြီးတော့ ပြောနေကြတယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲ ဆိုရင်တော့ အီရတ်မှာ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ပိုမိုပြီးတော့ စေလွှတ်ထားလို့ ဖြစ်တယ်။

မတ်ကိန်း ။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမူလင်က ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားရဲ့ အစီအစဉ်ဟာ အမေရိကန်အတွက် အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ သူပြောခဲ့တယ်လေ ။

အိုဘားမား ။ ဒီလို မပြောခဲ့ပါဘူးဗျာ ။

မတ်ကိန်း ။ ဒါက ကျွန်တော် ………… ။

အိုဘားမား ။ သူပြောခဲ့တာက အရမ်းလောအားကြီးတယ်လို့ပဲ ပြောခဲ့တာလေ ။

မတ်ကိန်း ။ ဒါက ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မူလင် ပြောခဲ့တာပါ ။

အိုဘားမား ။ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ပြန်လည်ဆုတ်ခွာခြင်းဟာ အန္တရာယ်ကြီးပါတယ် ။ ဒါကို သူမပြောခဲ့ ဘူး။ ဒါ ဟုတ်လည်း မဟုတ်ပါဘူး ။ ဗိုုလ်ချုပ်ကြီး Petraeus လည်း ဒီလိုပဲ ပြောခဲ့တာပါ ။ အိုစမာ ဘင်ဘာဒင်နဲ့ Petraeus နှစ်ယောက်စလုံး ပြောတဲ့ထဲမှာ တူညီတာ တစ်ခုရှိတယ် ။ ဒါကတော့ အီရတ်ဟာ အဓိကကျတဲ့ စစ်မြေပြင်ပဲ ဆိုတာပါပဲ ။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Petraeus ဟာ အီရတ်မှာ အောင်မြင်မှုတွေကို ချီးကျူး ထားပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် သူကပဲဆက်ပြီး သတိပေးထားတာက အကယ်လို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ရုတ်သိမ်းဖို့ အတွက် ရက်သတ်မှတ်ပေးလိုက်မယ်ဆိုရင် ယခုရရှိထားတဲ့ အောင်မြင်မှုများဟာ အလွယ်တကူ ထိခိုက် ပျက်စီးသွားနိုင်တယ်လို့ သတိပေးထားပါသေးတယ် ။

မတ်ကိန်း ။ ဒီမှာ စကားမစပ်ပြောရမယ်ဆိုရင် အိုဘားမားရဲ့ မူလ အစီအစဉ်မှာဆိုရင် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ နွေဦး တပ်အင်အား ထပ်မံတိုးချဲ့ မပို့ခင်ကပင် ဆုတ်ခွာ ထွက်သွားရပြီး ဖြစ်ပါ လိမ့်မယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ကတော့ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမား ဒီလို အီရတ်ရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေပေါ်မှာ သူ့ရဲ့ ခန့်မှန်းထားတဲ့ ယုံကြည်ထားနိုင်တာထက် ပိုပြီးတော့ အောင်မြင်မှုရရှိတယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောသွားတာ ကိုတော့ ကျွန်တော် နားလည်နိုင်ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် အီရတ်နိုင်ငံမှာ ရရှိနေတဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကတော့ ကျွန်တော်မျှော်လင့်ထားတာထက်တော့ ပိုတာမဟုတ်ပါဘူး ။

ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုရင် ဒီအစီအစဉ်၊ ဒီနည်းဗျူဟာ အောင်မြင်မယ်ဆိုတာကိုတော့ ကျွန်တော်က ယုံယုံကြည်ကြည် လက်ခံထားလို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ သို့သော်လည်းပဲ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အောင်မြင်မှုဆိုတာကို ဖျက်ထုတ်လိုက်ပြီးတော့ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားရဲ့ အစီအစဉ်ကို လက်ခံလိုက်မယ် ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ ရင်ဆိုင်လာရမှာက ပိုပြီးတော့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ စစ်ဆင်နွှဲမှုတွေ ဖြစ်ပါတယ် ။ အဲ့ဒီလိုအားဖြင့် အရာရာအားလုံးကိုလည်း ပိုပြီးတော့ ရှုပ်ထွေး သွားစေမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒေသတွင်းမှာရော၊ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာရော ရှုပ်ထွေးမှုတွေ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။

လေဟ်ရာ ။ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ စပ်လျဉ်းပြီးတော့ ပြောမယ်ဆိုရင် မေးခွန်းတစ်ခု ထွက်လာပါလိမ့်မယ် ။ အဲ့ဒီတော့ အခုအီရတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖြေရှင်းမှု ရရှိလာပြီဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ဆက်သွားလိုက်ကြရအောင် ။ ပထမဦးစွာ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမား ဖြစ်ပါတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ပြောမယ့် အချက်ကလည်း ပထမစောစောပိုင်းက ဆွေးနွေးပြီးသားလဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ အဲ့ဒီတော့ ဆီနိတ်တာအနေနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ပိုမိုစေလွှတ်သင့်တယ်လို့ ထင်ပါသလား။ တကယ်လို့ ခင်ဗျားစေလွှတ်သင့်တယ်လို့ ထင်ရင်လဲ ဘယ်လောက်များများ ထပ်လွှတ်ဖို့ လိုပါမလဲ ။ ဘယ်အချိန်လောက်မှာ လွှတ်ရမယ်လို့ ထင်ပါသလဲ ။

အိုဘားမား ။ ဟုတ်ကဲ့ ၊ ကျွန်တော်ကတော့ အာဖဂန်နစ္စတန် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ပိုမို လိုအပ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ် ။ ဒါကိုလဲ ကျွန်တော်ပြောလာခဲ့တာ တစ်နှစ်ကျော်ကာလ ရှိသွားပါပြီ။ နောက်ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အဲ့ဒီိလို တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ထပ်မံစေလွှတ်တာကို မြန်နိုင်ရင် ခပ်မြန်မြန် လုပ်ဖို့ ၊ တတ်နိုင်သလောက် စောစောလွှတ်ဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ အာဖဂန်နစ္စတန် မှာ ရှိနေတဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ အကြီးအကဲတွေ ပြောနေပုံရဆိုရင် အာဖဂန်နစ္စတန်စစ်မြေပြင်ဟာ ပိုမိုပြီး ရှုပ်ထွေးလာနေပါတယ်။ ပိုမိုပြီး ဆိုးရွားလာနေပါတယ် ။ ပိုမိုပြီးတော့ ကောင်းမွန်လာခြင်း မရှိပါဘူး ။ (၂၀၀၂)ကနေ စပြီးတော့ ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဒီနှစ်ဟာ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေအတွက် ထိခိုက်မှု အများဆုံးနှစ် ဖြစ်နေပါတယ် ။

နောက်ပြီးတော့လည်း ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ တွေ့မြင်နေရတာကတော့ အယ်ကိုင်ဒါ နဲ့ တာလီဘန်တို့ဟာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီးတော့ ထိုးစစ်ကြီးတွေ ဆင်နွှဲလာတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကိုလည်း မကြာခဏ တိုက်ခိုက်နေတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ် ။ ဒါဟာ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုရင် ရန်သူတွေဟာ ပိုမိုပြီး အတင့်ရဲလာကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ တကယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို အီရတ်ကနေ ခွဲထုတ်မှု မပြုနိုင်ဘူးဆိုရင် ၊ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကွန်မန်ဒါးတွေ ပြောသွားတဲ့အတိုင်းပါပဲ ၊ ယခုလက်ရှိအချိန်မှာဆိုရင် အာဖဂန်နစ္စတန်ကို တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ထပ်မံစေလွှတ်ဖို့အတွက် ၊ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် လုံလောက်တဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင် အရေအတွက် မရှိလို့ပါဘဲ ။

အဲ့တော့ ကျွန်တော်လုပ်မှာကတော့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ထပ်မံပြီးတော့ ဘရေးဂိတ် နှစ်ခုကနေ သုံးခုအထိ ထပ်မံစေလွှတ်ချင်ပါတယ်။ ဒီမှာ သိထားဖို့ကတော့ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်မှာ ၊ အာဖဂန်စနစ္စကို လွှတ်မယ့် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေထက် အင်အား (၄)ဆပိုပြီး လွှတ်ထားတယ် ဆိုတာပါပဲ ။ ပြီးတော့လည်း ဒီအီရတ်ဆိုတာဟာ အမှန်တကယ်တော့ အီရတ်ကို တိုက်ခိုက်ခြင်း မပြုခင်က အီရတ်မှာ အယ်ကိုင်ဒါ ဆိုတာ မရှိပါဘူး ။ သို့သော်လည်း အီရတ်မှာ လွှတ်ထားတဲ့ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ လွှတ်ထားတဲ့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေထက် (၄)ဆ ပိုများတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ အင်မတန်မှ ကြီးမားတဲ့ မဟာ အမှားတစ်ခုပါ ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီတွေ အားလုံးအသိအမှတ်ပြုထားကြတာကတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွက် အကြီးမားဆုံးသော အန္တရာယ်ကတော့ အယ်ကိုင်ဒါပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။

ပြီးတော့လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ကာကွယ်ရေးဌာနအတွင်းရေးမှူး Robert Gates က အသိအမှတ်ပြုထားတာကလည်းပဲ အဓိက စစ်မျက်နှာ ပြင်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ ပါကစ္စတန် ဖြစ်တယ်လို့ ပြောထားပါတယ် ။ ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ သေသေချာချာ ဆောင်ရွက်ရမှာ တစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား ပိုမိုစေလွှတ်ခြင်းပဲ မဟုတ်ပါဘူး ။ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အာဖဂန်အစိုးရဟာ မိမိတို့ပြည်သူ ပြည်သားတွေအတွက် အမှန်တကယ် လုပ်ပေးနေတယ်ဆိုတာဖြစ်အောင် ကျွန်တော်တို့ ဖိအားပေးဖို့လိုပါတယ် ။ ဒါကိုလည်း ကျွန်တော် သမ္မတခါဇိုင်းနဲ့ အမြဲတမ်း ပြောနေတာပါ ။ နံပါတ်(၂)ကတော့ မကြာသေးခင် နှစ်များအတွင်း ထပ်မံပြီးတော့ တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဘိန်းစိုက်ခင်း တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်သွားဖို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ နံပါတ်(၂) အချက်အနေနဲ့ကတော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ပါကစ္စတန်နဲ့လည်း လုပ်စရာတွေ ရှိပါတယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ အယ်ကိုင်ဒါနဲ့ တာလီဘန်တွေဟာ ပါကစ္စတန်ထဲမှာ လုံခြံုစိတ်ချရတဲ့ ခိုအောင်းလို့ ရတဲ့နေရာတွေ ရရှိထားလို့ဖြစ်ပြီး ၊ သမ္မတဘွတ်ရှ်ရဲ့လက်အောက်မှာ ဆီနိတ်တာမတ်ကိန်းရဲ့ ထောက်ခံ အားပေးမှုနဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ (၇)နှစ်အတွင်း ပါကစ္စတန်ကို ဒေါ်လာ(၁၀)ဘီလီယံ ပေးခဲ့ပါတယ်။ သို့သော်လည်း ဒီငွေနဲ့ ညီမျှတဲ့ ဆောင်ရွက်မှုမျိုး ပါကစ္စတန်ဘက်ကနေ လုပ်ဆောင်ချက် မရှိဘူးဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ် ။ အဲ့ဒီတော့ အခုအချိန်အထိတော့ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ရှိနေကြတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေ အတွက်တော့ လုံခြံုစိတ်ချရတဲ့နေရာ မဖြစ်သေးပါဘူး ။

လေဟ်ရာ ။ ဆီနိတ်တာမတ်ကိန်း ၊ အာဖဂန်နစ္စတန်အကြောင်းပြောပါဦး ။

မတ်ကိန်း ။ ပထမဦးဆုံး ကျွန်တော်ပြောချင်တာကတော့ နောင်တကြီးစွာပဲ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အမှားကြီး ထပ်မံ မဖြစ်အောင်လို့ ကျွန်တော်တို့ ဂရုစိုက်ရပါမယ် ။ ဆိုလိုတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ အာဖဂန်ပြည်တွင်းက လွတ်မြောက်ရေးတိုက်ပွဲဝင်သူတွေကို အကူအညီပေးပြီးတဲ့နောက်မှာ ရုရှားတွေကို အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ တွန်းလှန် ဖယ်ထုတ်နိုင်ခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒီလို လုပ်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် ကျွန်တော်တို့ ဒေသတွင်းကနေပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ ပြန်လည် စိတ်အေးချမ်းသာစွာနဲ့ ၊ စိတ်ချလက်ချ ထားနိုင်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါရဲ့ အကျိုးရလဒ် ၊ ဒီလို စိတ်ချလက်ချ ပစ်ထားလိုက်တဲ့ အကျိုးရလဒ်ကတော့ တာလီဘန်တို့ အယ်ကိုင်ဒါတို့ ပေါ်ထွက်လာခြင်းပဲ ဖြစ်တယ် ။

ဒါ့အပြင် အခုကျွန်တော်တို့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲ အများကြီးကိုလည်း ဆက်လက် ရင်ဆိုင်နေရတယ် ။ ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ သမိုင်းက ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ သင်ခန်းစာတွေကို ကျွန်တော်တို့ လစ်လျှူရှု့လို့ မရပါဘူး ။ ပါကစ္စတန်ကို အကူအညီပေးမယ့် အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့က တစ်ဦးတစ်ယောက်ကို လက်ညိုးထိုးပြီးတော့ အပြစ်တင်တာ မဟုတ်ဘူးဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Secretary of State ဖြစ်ခဲ့ဘူးတဲ့ George Schul က ကျွန်တော့်ကို တစ်ခါ ပြောဖူးပါတယ် ။ သူပြောဖူးတာကတော့ “အကယ်၍ ကျွန်တော်တို့ဟာ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကို သေနတ်နဲ့ ချိန်ထားပြီဆိုရင်တော့ အဲ့ဒီသေနတ်ရဲ့ မောင်းခလုတ််ကို ဆွဲချဖို့လည်း ပြင်ဆင်ထားရမယ်”လို့ ပြောခဲ့ဖူးပါတယ် ။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ကတော့ အခုလက်ရှိအချိန်မှာ ပါကစ္စတန်ကို ပေးနေတဲ့ အကူအညီတွေ ကို ဖြတ်တောင်ဖို့အတွက် အစီအစဉ် မရှိပါဘူး၊ ပြင်ဆင်ထားခြင်း မရှိပါဘူး ။

အဲ့ဒီအတွက်ကြောင့်လည်း ကျွန်တော် ဒါကို ခြိမ်းခြောက်မှု ပြုလုပ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားက လုပ်ချင်သလို ပါကစ္စတန်ကို ကူညီထားတဲ့အကူအင်္ညီတွေကို ဖြတ်တောက်ဖို့ ကျွန်တော့်မှာ အစီအစဉ် မရှိပါဘူး ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားအနေနဲ့ ပြောထားတာကတော့ ပါကစ္စတန်ကို စစ်တပ်အင်အားနဲ့ တိုက်ခိုက်ဖို့ အတွက် ကြေငြာမယ်လို့လည်း ပြောထားဖူးပါတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ တကယ်လုပ်ရမှာက ပါကစ္စတန်မှာ ရှိနေတဲ့ပြည်သူတွေကို ထောက်ပံ့ကူညီပေးဖို့ဖြစ်တယ် ။

ဒါပေမယ့် အိုဘားမား ပြောတာကတော့ ပါကစ္စတန် ထဲကို တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်သွားမယ်လို့ ပြောထားတယ် ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်ပြောချင်တာ ကတော့ ဒါမျိုး မလုပ်ရဘူး ။ ဒါမျိုးကို သူများသိအောင်လည်း မကြေငြာရဘူး ။ လုပ်စရာရှိတာကိုတော့ လုပ်ကြရမှာပေါ့လေ ။ ဒါပေမယ့် ပါကစ္စတန်နဲ့ လုပ်ရမှာကတော့ ပါကစ္စတန်အစိုးရနဲ့ လက်တွဲပြီး လုပ်သွားဖို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ အခုအချိန်မှာဆိုရင် ပါကစ္စတန် သမ္မတသစ် Kardary ဟာ သူ့မှာလုပ်စရာတွေ အများကြီးရှိနေတယ် ။ ပြီးတော့လည်း ပါကစ္စတန်နယ်စပ်က ရှိနေတဲ့ ဧရိယာတွေ ၊ နယ်မြေတွေဟာဆိုရင် ဟိုးလွန်ခဲ့တဲ့ Alexander Great လက်ထက်ကတည်းက အုပ်ချုပ်မှုယန္တရား မရောက်ရှိခဲ့တာ ကြာပါပြီ ။ ကျွန်တော် မကြာသေးမီက Warziristan ကို ရောက်ခဲ့ပါတယ် ။ နယ်မြေ ဘယ်လောက်ထိ ဆိုးရွားတယ် ဆိုတာ ကျွန်တော်တွေ့ခဲ့ဖူးပါတယ် ။ အဲ့ဒီနယ်မြေတွေကို လက်တစ်ဆုပ်စာရှိတဲ့ မျိုးနွယ်စုတွေက အုပ်ချုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ် ။

အဲ့ဒီတော့ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားက တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ထပ်စေလွှတ်ဖို့ဆိုတာ မှန်ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် သူနားမလည်တာကတော့ နည်းဗျူဟာကြီးတစ်ခုလုံးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရမယ်ဆိုတာ သူနားမလည်ပါဘူး ။ ဒီပြောင်းလဲရမယ့် နည်းဗျူဟာကလည်း သူ အီရတ်မှာ ရှုတ်ချ ပုတ်ခတ်ထားတဲ့ ဗျူဟာ ပါပဲ ။ ဒီဗျူဟာကို အာဖဂန်နစ္စတန်မှာလဲ ဆက်လက်ကျင့်သုံးသွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမှာက ပါကစ္စတန်အစိုးရဟာ အဲ့ဒီနေရာတွေဆီင်္ကို သူတို့ကိုယ်တိုင် သွားရောက်ပြီးတော့ ဒေသက လူတွေနဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့ ရင်းနှီးအောင် လုပ်ဖို့အတွက် အကူအညီပေးရမှာ ဖြစ်ပတယ် ။ ဒါကလည်း ခက်ခက် ခဲခဲ ရှိပါလိမ့်မယ် ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲ့ဒီဒေသက လူတွေဟာ အယ်ကိုင်ဒါတို့ တာလီဘန်တို့နဲ့ လက်တွဲပြီး လုပ်ခဲ့ဘူးကြလို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဘယ်လောက်ပဲခက်ခက် အဲ့ဒီဒေသက လူတွေနဲ့ ရင်းနှီင်္းမှု၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခု ပါကစ္စတန် လူမျိုးတွေ နားလည်ဖို့ လိုအပ်တာကတော့ Mariott Hotel ဗုံးဖောက်ခွဲမှုတွေဟာ အကြမ်းဖက်သူဆီကနေပြီးတော့ အစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို ကန့်ကွက်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကား ပေးလိုက်ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ သူတို့အနေနဲ့ကတော့ ပါကစ္စတန်အစိုးရ ကျွန်တော်တို့နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး တာလီဘန်ကို တိုက်ခိုက်ကြမှာကို မလိုလားကြဘူး ။ အဲ့ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ လုပ်စရာတွေ အများကြီးရှိပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် ကိုယ့်ကိုကိုယ် ယုံကြည့်တာကတော့ General Petraeus ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ သွားရောက်ပြီးတော့ အုပ်ချုပ်မှုအတွက် ထမ်းဆောင်နေပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အာဖဂန်နစ္စတန်အတွက် ကျွန်တော်တို့ ဗျူဟာသစ်တွေ ချမှတ်တော့မယ် ၊ အဲ့ဒီ ဗျူဟာသစ်ထဲမှာ စစ်တပ်အင်အား တိုးချဲ့ဖို့ရော ပါ၀င်ပါတယ် ။

စကားမစပ်ပြောရမယ်ဆိုရင် တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား (၂၀,၀၀၀)စေလွှတ်ထားပြီး ဖြစ်ပါတယ် ။ အဲ့ဒီတော့ လက်ရှိမှာဆိုရင် (၃၂,၀၀၀) ကနေပြီးတော့ (၅၃,၀၀၀)အထိ ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါတယ် ။ ထပ်မံလည်း စေလွှတ်ဖို့ လိုအပ်ဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါ့ကြောင့် ဆက်ပြောရမယ်ဆိုရင် အရေးကြီးတာက တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား ထပ်မံစေလွှတ်ဖို့တင် မဟုတ်ပါဘူး ၊ အောင်မြင်နိုင်မယ့် နည်းဗျူဟာကို ချမှတ်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ် ။ ဒီလို အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အောင်မြင်ဖို့အတွက်ကတော့ ပါကစ္စတန်ဟာ အရေးကြီးတဲ့ အကြောင်း ကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီနေရာမှာ အောင်မြင်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမယ် ဆိုတာကိုလည်း ကျွန်တော် သိနေပါတယ် ။ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အားလုံးကို ကတိကဝတ်ပြုနိုင်တာကတော့ ပါကစ္စတန်ထဲကို ၀င်ရောက်ပြီး တိုက်ခိုက်မယ်ဆိုတာကို လူသိရှင်ကြား အာမခံပြီးတော့ ပြောကြားမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာပါပဲ ။

အိုဘားမား ။ ဘယ်သူကမှ ပါကစ္စတန်ကို တိုက်ဖို့အတွက် မပြောဘူးလေ ။ ဂျွန် ကျွန်တော် ပြောမှာကို လက်မခံဘူးဆိုလည်း ကျွန်တော်တို့ ဆက်လက်ဆွေးနွေးလို့ရပါတယ် ။ တကယ်လို့ပေါ့ဗျာ၊ ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်နိုင်ငံက အယ်ကိုင်ဒါတို့ ဘင်လာဒင်တို့လို ထိပ်တန်းပိုင်းက ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွေ ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိထားပေမယ့် ပါကစ္စတန်က အရေးတယူ ဆောင်ရွက်တာမျိုး မရှိဘူးဆိုရင် ကျွန်တော်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ကိုယ်တိုင် သွားရောက်ရှင်းလင်းတိုက်ခိုက်ရမယ်လို့ ယူဆတယ် ။ ဒါကလည်း မှန်ကန်တဲ့ နည်းဗျူဟာပဲလို့ ကျွန်တော် ထင်တယ်ဗျာ။ ဒါကမှန်ကန်တဲ့ Policy လို့ ကျွန်တော် ယူဆတယ် ။

မှန်ပါတယ် ဂျွန်၊ ခင်ဗျားပြောသလိုပဲ ၊ သမ္မတတွေဆိုတာ ဘာပဲပြောပြော သတိနဲ့ ပြောရမယ် ဆိုတာ ကျွန်တော် လက်ခံပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် ခင်ဗျားကိုလဲကြည့်ပါဦး၊ အရင်တုန်းကလေ မြောက်ကိုရီးယားကို မျိုးဖြုတ်မယ်၊ ရှင်းထုတ်ပစ်မယ်လို့ ခင်ဗျား ကြေငြာခဲ့ဖူးတယ်လေ ။ အီရန်ကိုလဲ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မယ်ဆိုပြီးတော့လဲ ခဏခဏ ကြွေးကြော်ခဲ့ဖူးတယ် ။ ဒါဟာ ဘယ်လောက်ထိ လက်ခံနိုင်ဖွယ် ရှိတယ် မရှိဘူးဆိုတာု ခင်ဗျားသိ်ပါတယ် ။ ဒါကိုလည်း ခင်ဗျားက မှန်ကန်တဲ့ နည်းဗျူဟာလို့ ပြောမှာလား။ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းပြောတဲ့အထဲမှာ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်တွေ ခက်ခဲတယ်လို့ ပြောထားပါတယ် ။ ဒါ မှန်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အခုချိန်မှာ လွယ်ကူတဲ့ အခြေအနေ အနေအထားမျိုးမှာ မရှိပါဘူး ။ အခုဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီးတော့ တိုက်ခိုက်ခံနေရတယ် ။ အဲ့တော့ ကျွန်တော်တို့ ရွေးစရာလမ်းရှိတယ် ။ ဒါကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့တွေကို ကာကွယ်ရေးသက်သက်ပဲ ခုခံကာကွယ်တဲ့ နည်းစနစ်ကို သုံးပြီးတော့ ရန်သူတွေ ကြိမ်ဖန်များစွာ ထပ်ခါထပ်ခါ တိုက်ခိုက်တာကို ခံနေဖို့ရယ်၊ ပါကစ္စတန်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ မလိုလားဘူးဆိုရင် ထိုင်ကြည့်ပြီးတော့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ တိုက်ခိုက်ခံနေရတာကို ခံယူနေဖို့ရယ်၊ ဒါမှမဟုတ်ရင် ကျွန်တော်တို့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ပြင်ဆင်ပြီးချဖို့ လိုပြီလေ ။

ဒီမှာ ပြဿနာကတော့ ဂျွန်ရေ ၊ ကျွန်တော်တို့ နှစ်ပေါင်း (၁၀)နှစ်ကြာအောင် ခံယူထားတဲ့ နည်းဗျူဟာပဲ ။ ဥပမာပြောရမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဟာ သမ္မတ မူရှာရပ်ဖ်ကို လိုက်လျောပြီး၊ အလျှော့ပေးပြီး ပေါင်းခဲ့ရတယ်လေ ။ အဲ့ဒီတော့ ဘာဖြစ်သွားသလဲဆိုတော့ ပါကစ္စတန်ပြည်သူတွေကနေ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ မဟာမိတ်ဖြစ်နေတာကနေ ခွဲထွက်လာခဲ့ရတယ် ။ ဒါဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့က ဒီမိုကရေစီကို ဆန့်ကျင်နေလို့ပဲ ။ ကျွန်တော်တို့ ထားတဲ့ အတွေးအခေါ်က (၂၀)ရာစုနှစ် အတွေးအခေါ် ပုံစံမျိုးကတော့၊ ဟုတ်ကဲ့ ။ သူဟာ အာဏာရှင်တစ်ဦးတော့ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ် ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ဖက်မှာလိုက်နေတဲ့ အာဏာရှင်ပဲဆိုတဲ့ (၂၀)ရာစု အတွေးအခေါ်ကို လက်ကိုင်စွဲနေကြတယ် လေ။ အဲ့ဒီတော့ ရရှိလာတဲ့ ရလဒ်ကတော့ ပါကစ္စတန်မှာရှိနေတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တရားဝင် ရပ်တည်နိုင်မှု ဆုံးရှုံးသွားတယ် ။ ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ ဒေါ်လာ(၁၀)ဘီလီယံ သုံးစွဲခဲ့တယ် ။ ဒါပေမယ့် ပါကစ္စတန်တွေ ကတော့ အယ်ကိုင်ဒါနောက်ကို လိုက်ပြီး မတိုက်ခိုက်ဘူး ။

အခုအချိန်မှာ အယ်ကိုင်ဒါ အဖွဲ့အစည်းဟာ ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ စပြီးတိုက်ပွဲဝင်ကတည်းက ယခုအချိန်ထိ အင်အား အတောင့်တင်းဆုံး ဖြစ်လာကြပြီ ။ ဒါတွေဟာ ကျွန်တော် သမ္မတဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ အကုန် ပြောင်းလဲပစ်မှာပါ ။

မတ်ကိန်း ။ ကျွန်တော်ထင်တာကတော့ ဆီနိတ်တာအိုဘားမားက ပါကစ္စတန်မှာ မူရှာရပ်ဖ် အာဏာရရှိလာချိန်မှာ ပါကစ္စတန်ကြီးဟာ ဆုံးရှုံးနေတယ်၊ အောင်မြင်မှုမရှိတဲ့ တိုင်းပြည်ကြီးဆိုတာ သူသိပုံ မရခဲ့ဘူးဗျ ။ အဲ့ဒီအချိန်တုန်းက ပါကစ္စတန်မှာ ရှိနေတဲ့သူအားလုံး ဒီအကြောင်းကို သိကြတယ်။ ပါကစ္စတန်ဟာ အောင်မြင်မှုမရှိတဲ့ တိုင်းပြည်ဆိုတာကို နားလည်ကြတယ်လေ ။ အီရန်ကို ဗုံးကြဲမယ့် ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျွန်တော် ရှင်းပြပါရစေ ။ ကျွန်တော့်ရဲ့ မှတ်တမ်း၊ သမိုင်းကို ပြန်ပြောပြမယ် ။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တုန်းက ကျွန်တော်က အမေရိကန် ကွန်ဂရက်မှာ ကွန်ဂရက်မန်း အသစ်ပေါ့ဗျာ ။

အဲ့ဒီတုန်းကတော့ ကျွန်တော် အကြည်ညိုဆုံး၊ အလေးစားရဆုံး၊ ယခုထိ အကြည်ညိုဆုံး၊ အလေးစားရဆုံး ပုဂ္ဂိုဟ်ကတော့ ရောနယ်ရီဂျင်ပဲလေ ။ သူက လက်ဘနွန်ထဲကို အမေရိကန် မရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေစေလွှတ်ဖို့ ဆန္ဒရှိခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒီလို အခြေအနေမျိုးကို ကျွန်တော်တွေ့ခဲ့တဲ့ အခါကျတော့ ကျွန်တော်ထပြီးတော့ ကန့်ကွက်ခဲ့တယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ မရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် (၃၀၀)၊(၄၀၀)လောက်နဲ့ ထူးခြားအောင် မလုပ်နိုင်တဲ့နေရာမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးရအောင် မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော် သိခဲ့လိုပါပဲ ။ ကံဆိုးချင်တော့ ကျွန်တော်မှန်ခဲ့တယ်ဗျ။ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ နေရာတွေကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံရခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျွန်တော်တို့ မရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် (၃၀၀)လောက် အသက်ဆုံးရှုံး ခဲ့ရတယ် ။

ပြီးတော့လဲ ကျွန်တော်တို့ ဆိုမားလီးယားမှာလည်း ကြံုခဲ့ရပြီးပြီ ။ ကျွန်တော်တို့ ပထမ ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲလဲ ကြံုတွေ့ခဲ့ရပြီးပြီ ။ ဒါတွေအားလုံး ကျွန်တော် ထောက်ခံခဲ့တာလေ ။ ကျွန်တော်တို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ဘော့စနီယားကို ၀င်ရောက်ဖို့အတွက်ကိုလဲ ကျွန်တော် ထောက်ခံခဲ့တယ် ။ အဲ့အချိန်တုန်းက ကျွန်တော်နဲ့ လက်တွဲပြီးလုပ်ခဲ့သူ တော်တော်များများ၊ ကွန်ဂရက်အဖွဲ့ဝင် တော်တော်များများ ဘော့စနီးယာကို ၀င်ရောက် တိုက်ခိုက်ဖို့ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြတယ် ။ ကျွန်တော်ကတော့ တိုက်ခိုက်ဖို့ ထောက်ခံ ခဲ့တယ်လေ ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒါဟာ မှန်ကန်တဲ့ လုပ်ရပ်တစ်ခုပဲ ။ လူတွေ အစုလိုက်၊ အပြံုလိုက် တိုက်ခိုက် ခံနေရတာတွေကို တားမြစ်ဖို့ တိုက်ခိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် မှန်ကန််တယ်လို့ ယူဆလို့ ကျွန်တော် ထောက်ခံခဲ့တယ် ။

ပြီးတော့လဲ ဥရောပတိုက်အတွင်းမှာ တည်ငြိမ်ဖို့အတွက် လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော် လက်ခံယုံကြည်တဲ့အတွက် ထောက်ခံခဲ့ပါတယ် ။ ကျွန်တော်ဟာ ကော်ဆိုဘိုမှာ ကျွန်တော်တို့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ လုပ်ခဲ့တာကိုလဲ ထောက်ခံခဲ့တယ် ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲ့ဒီမှာ လူမျိုးစု ရှင်းလင်းသုတ်သင်ရေးနဲ့ အစုလိုက် အပြံုလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေဖြစ်ပေါ်နေတယ်ဆိုတာ သေချာခဲ့လို့ပဲ ။ ပြီးတော့ ကျွန်တော့်မှာ သမိုင်းမှတ်တမ်းတွေ ရှိပါသေးတယ် ။ ဒါကတော့ ဆိုမားလီးယားမှာရောက်နေတဲ့ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ကို ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေးတပ်ဖွဲ့ကနေပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးရယူအောင် ဆောင်ရွက်တဲ့ တပ်ဖွဲ့တွေအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ကို ကျွန်တော် ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ခဲ့တယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါကို ကျွန်တော်တို့ လုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်လို့ပါဘဲ ။ အဲ့တော့ ကျွန်တော့်ဆီမှာ ရှည်လျားတဲ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းတွေ ရှိပါတယ် ။ ဒါကတော့ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ လုံခြံုရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ရှိရင် ကျွန်တော့်မှာ မြောက်များစွာသော ပါ၀င်ဆောင်ရွက်မှုတွေ ရှိတယ်ဆိုတာ မှတ်တမ်းကြီးတစ်ခုအနေနဲ့ ရှိနေပါတယ် ။ ဒီလုံခြံုရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေဟာဆိုရင် သမ္မတတစ်ယောက်အနေနဲ့ ချမှတ်ရမယ့် ကြီးမားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ဖြစ်နေလို့ပါပဲ ။

ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ငယ်ရွယ်သေးတဲ့ အမေရိကန်လူမျိုး အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးတွေကို အန္တရာယ်ရှိတဲ့နေရာကို စေလွှတ်ရမှာမို့လို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီမှာ ကျွန်တော် ပြောချင်တာကတော့ ကျွန်တော်တို့ Wolfeboro ရဲ့ မြို့တော်ခန်းမတစ်ခုမှာ တွေ့ဆုံပွဲတစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒီမှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ထပြီး ဘာပြောခဲ့သလဲဆိုတော့ “ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းရေ၊ ကျွန်မကတော့ ရှင့်ကို ကျွန်မသားရဲ့ အမည်ပါတဲ့ ဂုဏ်ပြုဆွဲကြိုးကို ဆွဲစေချင်တယ်” ဆိုပြီးတော့ ပြောခဲ့ပါတယ် ။ သူမ ပြောတဲ့ သူ့မရဲ့သားဆိုတာကတော့ အသက်(၂၂)နှစ်အရွယ်ရှိတဲ့၊ ဘဂ္ဂဒက််မှာ တိုက်ပွဲဝင်ရင်း ကျဆုံးခဲ့တဲ့ Matthew Stanley ဆိုတဲ့ ကောင်လေး ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါကတော့ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်၊ ဩဂုတ်မှာ ဖြစ်ခဲ့တာလေ ။ ကျွန်တော်ပြောခဲ့ပါတယ် ၊ “ ဟုတ်ကဲ့ပါ၊ ဒီ ဂုဏ်ပြုဆွဲကြိုးကို ဂုဏ်ယူဝံ့ကြွားစွာနဲ့ ဆွဲပါ့မယ်လို့” ကျွန်တော် ပြောခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒီမှာပဲ သူမ ဆက်ပြောခဲ့တာက “ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်း၊ ကျွန်မကို ကျေးဇူးပြုပြီးလုပ်ပေးပါ ၊ ကျွန်မ ဖြစ်ချင်တာ တစ်ခုတည်းပါ၊ ဘာလဲဆိုတော့ အီရတ်မှာ ကျွန်မသား သေဆုံးခဲ့ရတာဟာ အလကား အချည်းနှီး မဖြစ်ပါစေနဲ့” လို့ ပြောခဲ့ပါတယ် ။

ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်မှာ ဆင်နွှဲနေတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စစ်ဆင်နွှဲမှုကြီး အောင်မြင်နေပါပြီ ။ ဘဂ္ဂဒက်မှာပြန်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်ဖို့အတွက် စာရင်း ပြန်လည်ပေးသွင်းနေကြသူတွေ ၊ ကျွန်တော်မနေ့က လေဆိပ်မှာတွေ့ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးရဲ့သားလို ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ၊ တိုက်ပွဲမှာ ကျဆုံးခဲ့သူတွေရဲ့ မိခင်တွေရဲ့ ဆန္ဒကလဲ အီရတ်စစ်ပွဲကြီး အောင်မြင်ဖို့ပါပဲ ။ သူတို့ ပြောချင် နေတာကလဲ ၊ ကျွန်မတို့ ဒီစစ်ပွဲမှာ မရှုံးနိမ့်ချင်ဘူးဆိုတဲ့ စကားတစ်ခွန်းပါပဲ ။ ကျွန်တော်တို့ ၀င်ရောက် ဆွေးနွေးနေရတဲ့ စစ်ပွဲ ၊ ကျွန်တော်တို့ တပ်ဖွဲ့ကြီးစေလွှတ်ထားရတဲ့နေရာ ၊ အဲ့မှာ သူတို့ရဲ့ အပြစ်မဟုတ်ဘဲ ရှုံးနိမ့်ခဲ့တယ်ဆိုရင် ဘယ်တပ်ဖွဲ့၊ ဘယ်စစ်တပ်ကမှ ဒီလို ခံစားမှုမျိုးကနေပြီးတော့ နလန်ထူနိုင်မှာ မဟုတ်ပါ ဘူး ။ ဒါမျိုးကို လက်ခံဖို့ ယုံကြည်ဖို့ဆိုတာကလည်း တော်တော်လေး ခဲယဉ်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီတော့ ဒီစစ်ပွဲကြီးကို ကျွန်တော်တို့ အောင်မြင်အောင် လုပ်မှာပါ ။ ပြည်တော်ကို ပြန်လာတဲ့အခါမှာ အရှုံးနဲ့ ပြန်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလိုရှုံးနိမ့်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အီရတ်ကို ပြန်သွားရဦးမှာဖြစ်လို့ ဖြစ်ပါတယ် ။

အိုဘားမား ။ ဂျင်ရေ၊ ကျွန်တော်တစ်ခုလောက် ပြောချင်သေးတယ်၊ ကျွန်တော့်ဆီမှာလည်း ဂုဏ်ပြု ဆွဲကြိုးတစ်ကုံးရှိတယ် ။ ဒါကတော့ Ryan David Jopeck ရဲ့ မိခင်ဆီက ရတာလေ ။ သူလည်းပဲ တိုက်ပွဲမှာ ကျဆုံးသွားတဲ့သူရဲ့ မိခင်ပါပဲ ။ သူဖြစ်စေချင်တာကလဲ သူမခံစားသလိုမျိုး ၊ သူမ ကြံုတွေ့ ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရတဲ့ ဒုက္ခလိုမျိုး အခြားဘယ်မိခင်ကိုမှ မကြံုတွေ့စေချင်တာပါပဲ ။ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင် တပ်သားတစ်ဦးမှ သူတို့ရဲ့ စစ်ဦးစီးချုပ်ကနေ တာဝန်တွေကို ထမ်းဆောင်ရင်းနဲ့ သေဆုံးရလို့ အလကား ဖြစ်မသွားပါဘူး ။ သူတို့အားလုံး ရွပ်ရွပ်ချွန်ချွန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ အားလုံးကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ ဂုဏ်ပြုပါတယ် ။

ကျွန်တော်တို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ရွပ်ရွပ်ချွန်ချွန် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် အရေးကြီးတဲ့ မေးခွန်း ကတော့ နောက်ဖြစ်လာမယ့် သမ္မတအသစ်ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံကြီးကို လုံခြံုအောင် ထားနိုင်ဖို့အတွက် မှန်ကန်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက် ချနိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလိုစစ်တပ်တွေကို စစ်မြေပြင်ကို စေလွှတ်ခြင်းဟာ တော်တော်လေးကို လေးနက်ပြီးခက်ခဲတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချရမှာမို့လို့ ဖြစ်ပါတယ် ။ ကျွန်တော် စပြီးပြောခဲ့တာကလည်း အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ကျွန်တော်တို့ အာရုံစူးစိုက်မှုတွေ မရှိတော့ဘူး ။ နိုင်းအလဲဗင်းကို ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့သူတွေ လူတွေဆီမှာ ထားတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှုတွေ မရှိတော့ဘူး ဆိုတာပါပဲ ။ ဒီလူတွေ အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေပြီးတော့့ အခုအချိန်ထိ ဗီဒီယိုတိတ်တွေ ပို့နေတုန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။

ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်း၊ ဘယ်သူကမှ အီရတ်မှာ ရှုံးနိမ့်မယ့်အကြောင်း မပြောပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်ပြောချင်တာကတော့ ဒီလို ဆုံးဖြတ်ချက် မမှန်ကန်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ခက်ခဲမှုတွေ ကြံုတွေ့နေရတယ်လို့ပဲ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ပြီးတော့ ခင်ဗျားက အမြဲတမ်း အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ စိတ်ပူပန်နေတယ်၊ ဂရုတစိုက်ထားတယ်ဆိုတာ မဟုတ်ခဲ့ပါဘူး။ တစ်ခါတုန်းက ခင်ဗျား အီရတ်ပေါ်မှာ အာရုံစူစိုက်နေချိန်မှာ ပြောခဲ့တာက ကျွန်တော်တို့ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အောင်မြင်နိုင်မယ်လို့ ခင်ဗျားပြောခဲ့တယ် ။ ဒါပေမယ့် ခင်ဗျား ပြဿနာတွေကို မကျော်ဖြတ်နိုင်သေးဘူး ။ ခင်ဗျား အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေကနေ မကျော် လွှားနိုင်သေးဘူးလေ ။ ခင်ဗျား ဘင်လာဒင်ကို အောင်မြင်အောင် မနှိမ်နင်းနိုင်သေးဘူး။ ခင်ဗျား တာလီဘန်ကို မချေမှုန်းနိုင်သေးဘူး ။ အဲ့တော့ ကျွန်တော်တို့ ဒါတွေကို ကြည့်ရှု့ပြီးတော့ လေးလေးနက်နက်နဲ့ တုန့်ပြန်ဖို့ သင့်ပြီလို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ် ။ ဒါကလည်း ကျွန်တော် သမ္မဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ ဆောင်ရွက်မယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။

မတ်ကိန်း ။ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားက ဒီလိုမျိုး ပူပန်နေတယ်ဆိုတော့ ခင်ဗျားတို့တွေးမိမှာ ကတော့ သူ့ကို အာဖဂန်နစ္စတန်ကို သွားမှာပဲလို့ ၊ အထူးသဖြင့်ပေါ့ဗျာ ၊ သူဟာ ဆပ်ကော်မတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် အာဖဂန်နစ္စတန်ကိုတော့ သူသွားလိမ့်မယ်လို့ ခင်ဗျားတို့ ထင်ကြမှာလေ ။ ဒါနဲ့ စကားစပ် ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်က ဆပ်ကော်မတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့တုန်းက ဒီကိစ္စတွေကို ကျွန်တော် ဆပ်ကော်မတီမှာ တင်ပြဆွေးနွေးခဲ့တယ်လေ။

ပြီးတော့ အရေးကြီးတဲ့အချက်တစ်ချက်ကတော့ ကျွန်တော် အာဖဂန်နစ္စတန်ကို သွားခဲ့တယ် ။ ကျွန်တော် Waziristan ကိုလည်း ကျွန်တော် သွားခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒီ နေရာတွေသွားခဲ့ပြီး ကျွန်တော်တို့ဘက်က လုပ်ပေးရမယ့် လုံခြံုရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ လိုအပ်ချက်တွေကို လေ့လာခဲ့တယ် ။ အဲ့ဒီတော့ အဲ့ဒီနေရာတွေမှာ ဘာတွေလိုအပ်နေသလဲဆိုတာကိုလဲ ကျွန်တော် သိခဲ့ပါတယ်။ ဒီတော့ အရေးကြီးတဲ့အချက်က ကျွန်တော်တို့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အောင်ပွဲရမှာပါ ။ ဒါပေမယ့် ဒီလို အောင်ပွဲရဖို့အတွက် နည်းဗျူဟာသစ် လိုအပ်တယ် ။ နောက် အရေးကြီးတဲ့တစ်ချက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ အီရတ်မှာ ရှုံးနိမ့်သွားမယ်ဆိုရင်၊ ဒါကလည်း Patraeus ကလည်း ဟောကိန်းထုတ်ထားတယ်။ အကယ်၍ ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားရဲ့ တင်ပြချက်အတိုင်း တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ဆုတ်ခွာဖို့အတွက် ရက်တစ်ခု သတ်မှတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန်အနေနဲ့ အီရတ်မှာ ရှုံးနိမ့်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မယ်လို့ သူပြောခဲ့ပါတယ်။ အကယ်၍သာ အီရတ်မှာ ကျွန်တော်တို့ ရှုံးနိမ့်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်ရမယ်ဆိုရင် ဆက်စပ်ပြီးတော့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာလဲ ကြီးမားတဲ့ ဂရက်ရိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာမှာဖြစ်တယ် ။ နောက်ပြီး ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ လုံခြံုရေးအတွက်လဲ တော်တော်လေးကို ထိခိုက်သွားမှာ ဖြစ်တယ် ။ ဒါတွေကို ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားကတော့ နားလည်ပုံ မပေါ်ဘူး ။ အာဖဂန်နစ္စတန်နဲ့ အီရတ် ဆက်နွယ်မှုရှိတယ်ဆိုတာ သူကတော့ သဘောပေါက်ပုံ မရပါဘူး။

လေဟ်ရာ ။ ခင်ဗျားတို့နှစ်ဦးစလုံးအတွက် ကျွန်တော့်ဆီမှာ ကောင်းတဲ့သတင်းကော၊ မကောင်းတဲ့ သတင်းကော ရှိနေတယ် ။ ခင်ဗျားတို့နှစ်ယောက်စလုံး အချိန်ပေါ်မှာတော့ သရေကျနေတယ် ။ ဒါလည်း အံ့ဩစရာပဲဗျ ။ ဒါပေမယ့် မကောင်းတဲ့သတင်းကတော့ ကျွန်တော်ပေးနိုင်တဲ့ (၅)မိနစ်တာ အချိန်က ပြီးသွားပြီ ။ အဲ့ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ ရှေ့ဆက်သွားပြီးတော့ အချိန်နဲ့ညှိပြီးတော့ ကစားသွားရမှာပဲ ။ ဒါပေမယ့် အချိန်ကတော့ ခင်ဗျားတို့နှစ်ဦးအတွက် အတူတူပါပဲ ။ အခု ဆက်ပြီးတော့မေးခွန်းတစ်ခု ဆက်သွားကြရအောင် ။ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်း (၂)မိနစ် အချိန်ရမယ် ။ အဲ့ဒီတော့ ခင်ဗျားအနေနဲ့ အီရန်နိုင်ငံနဲ့ စပ်လျဉ်းပြီးတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံအပေါ်မှာ ဘယ်လိုခြိမ်းခြောက်မှုရှိနေတယ် ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခင်ဗျားရဲ့ သဘောထားပြောပြပါ ။

မတ်ကိန်း ။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အီရန်ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုအကြောင်းကို ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အကယ်၍ အီရန်နိုင်ငံဟာ နယူးကလီးယားလက်နက်ကို ပိုင်ဆိုင်သွားနိုင်ပြီဆိုရင်တော့ ဒါဟာ အစ္စရေးနိုင်ငံ ရပ်တည်မှုအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်လာမယ့်အပြင် ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ အခြားနိုင်ငံတွေပေါ်မှာလည်း ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်မှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ အဲ့ဒီ ဒေသတွင်းမှာ ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံတွေကလည်းပဲ နယူးကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ဖို့အတွက် မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်သွားကြမှာ ဖြစ်လို့ဖြစ်ပါတယ် ။

နောက်တစ်ခုက ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒုတိယအကြိမ်မြောက် Holocaust (ဂျာမန်တွေက ဂျူးတွေကို အစုလိုက် အပြံုလိုက် သတ်ဖြတ်မှုမျိုး) မဖြစ်စေလိုပါဘူး ။ အဲ့ဒီတော့ ကျွန်တော်အချိန်အကြာကြီးကနေပြီးတော့ ကြာမြင့်စွာကာလကနေ ကျွန်တော်တင်ပြခဲ့တာကတော့ ဒီလိုတင်ပြမှုတွေလုပ်တယ်၊ အခြားနိုင်ငံက ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်တာကတော့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေရဲ့ အဖွဲ့တစ်ခု League of Democracies တစ်ခု ဖွဲ့စည်းပြီးတော့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ဆိုတာ ကျွန်တော် ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ် ။ အခုအခါမှာဆိုရင် ရုရှားတွေဟာ ကုလသမဂ္ဂလုံခြံုရေးကောင်စီအတွင်းမှာ အရေးပါတဲ့ ဆောင်ရွက်မှု တွေကို တားဆီးပိတ်ပင်ဖို့ ဆက်တိုက်လုပ်နေတယ်၊ အဲ့ဒီအတွက်ကြောင့်လည်း ကျွန်တော့်အနေနဲ့ League of Democracies ဆိုပြီး တိုင်းပြည်တွေ ၊ ပြည်သူတွေ ပူးပေါင်းပြီး တူညီတဲ့ အမြင်၊ တူညီတဲ့ တန်ဖိုးထားမှု တွေ၊ တူညီတဲ့စိတ်ဓါတ်တွေနဲ့ ဆောင်ရွက်ကြဖို့အတွက် ကျွန်တော် တင်ပြရခြင်း ဖြစ်ပါတယ် ။

ဒီနိုင်ငံတွေဟာဆိုရင် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ စီးပွားရေးအပိုင်းမှာလည်း တော်တော်လေး ဩဇာ လွှမ်းနေတဲ့ နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အီရန်အပေါ်မှာ သိသာ ထင်ရှားတဲ့၊ သဘာဝကျမယ့်၊ ထိခိုက်မှုဖြစ်စေမယ့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ လုပ်နိုင်ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို လုပ်နိုင်ခြင်းအားဖြင့်လည်း အကျိုးရလဒ်တွေ ရရှိနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ယခုဆိုရင် အီရန် ပြည်သူတွေဟာ မကောင်းတဲ့ မကောင်းဆိုးဝါးအစိုးရ ရှိနေပါတယ် ။ အဲ့ဒါကြောင့် သူတို့ရဲ့ စီးပွားရေး ဟာလည်း မကောင်းဘူးဖြစ်နေပါတယ်။ သူတို့တွေ ရေနံတင်ပို့နိုင်တဲ့ စွမ်းအင်ကြီးမားပြီးတော့ ရေနံ ကနေ ၀င်ငွေတွေအများကြီးရနေပေမယ့် သူတို့ရဲ့ စီးပွားရေးဟာ ပြေလည်မှု မရှိပါဘူး ။ ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံနဲ့၊ ဗြိတိန်နိုင်ငံနဲ့၊ ဂျာမန်နိုင်ငံနဲ့ ဒီလိုပဲ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာရှိတဲ့ ဒီမိုကရေစီ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လိုက်ရင် အီရန်နိုင်ငံရဲ့ ယခုလိုလုပ်ဆောင်မှုတွေကို အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေရာမှာတော့ သံသယမရှိစရာအချက်တစ်ခုက အီရန်တွေဟာ နယူးကလီးယား လက်နက် ပိုင်ဆိုင် ဖို့အတွက် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေတယ်ဆိုတာ သံသယ မရှိကြပါနဲ့ ။ ဒါဟာဆိုရင် ဒေသတွင်းမှာ ကော ၊ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမှာ ဆက်ပြီးတော့ ကျွန်တော် တင်ပြသွားချင်တာကတော့ အီရန်နိုင်ငံဟာ အီရတ်နိုင်ငံထဲကို အန္တရာယ်ရှိတဲ့ IED အိမ်တွင်း ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းတွေ (Improvised Explosive Device ) တွေကို အီရတ်နိုင်ငံထဲ တင်ပို့ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမေရိကန်တပ်သားတွေကို ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိအောင်၊ သေကြေအောင် လုပ်နေကြ တာ ဖြစ်ပါတယ် ။ အီရန်နိုင်ငံထဲမှာ စနစ်တကျ သင်တန်းပေးပြီး အီရတ်ထဲကို စေလွှတ်ထားတဲ့ အထူးအဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိပါတယ် ။

အီရန်မှာဆိုရင် Republican Guard ဆိုတဲ့ အထူးတပ်ဖွဲ့ရှိပါတယ် ။ ဒီတပ်ဖွဲ့ကိုလည်း Senator Kyl အနေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကိို အားပေးတဲ့ အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ် ခဲ့တယ် ။ ဒါကိုလည်း ဆီနိတ်တာ အိုဘားမားကတော့ ဒီလိုလုပ်ခြင်းဟာ အီရန်တွေကိုပိုပြီး အားပေး အားမြှောက်ရာ၊ လှုံဆော်ရာရောက်တယ်လို့ သူက ပြောခဲ့ပါတယ် ။ ဒီတော့ အင်မတန်မှ ကြီးကျယ် ကြီးမားတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုကြီး ရှိနေပါတယ် ။ ဒီခြိမ်းခြောက်မှုကြီးဟာ နိုင်ငံတကာအတွက် ကြီးမားတဲ့ လုံခြံုရေး ခြိမ်းခြောက်မှုကြီးဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါကို ကျွန်တော်တို့ တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြပါတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့မိတ်ဆွေတွေ၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မဟာမိတ်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဒီခြိမ်းခြောက်မှုကြီးကို မြန်နိုင်သလောက် မြန်မြန် လျှော့ချခြင်း၊ ဖယ်ရှားခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒါပေမယ့် ဒီလူတွေ နယူးကလီးယားလက်နက် ရရှိသွားမယ်ဆိုရင် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် ရလဒ်ကိုတော့ သံသယ မဝင်ကြပါနဲ့ ။

လေဟ်ရာ ။ အီရန်နိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်ပြီး (၂)မိနစ်ပြောပါ ဆီနိတ်တာအိုဘားမား ။

အိုဘားမား ။ ကျွန်တော်အချက်အချို့ကို မြန်မြန်လေး ပြင်ပြောပါ့မယ် ။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အီရန်က Republican Guard ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့စည်းအဖြစ်ပဲ မြင်ပါတယ် ။ ကျွန်တော် အမြဲတမ်းလည်း ဒီလိုပဲ ပြောခဲ့ပါတယ်် ။ ဒါပေမယ့် ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်း အခုပြောနေတာကတော့ ဆီနိတ်လွှတ်တော်အတွင်းမှာ အီရတ်ရဲ့ပြည်တွင်းစစ်ကို ပိုပြီးတော့ ချဲ့ထွင်ပြီးတော့ အီရန်ထိ တင်ပြနေတာကို ပြောခြင်းဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီနေရာမှာ ရီစရာကောင်းတာကတော့ အီရန်နိုင်ငံကို မကြာသေးမီနှစ်များက အင်အားကောင်းလာအောင် လုပ်ပေးတာကတော့ အီရတ်စစ်ပွဲပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အီရတ်ဟာဆိုရင် အီရန်နိုင်ငံအတွက် ရန်သူကြီးပါပဲ ။ အီရန်ကို ဖယ်ရှားပေးလိုက်တယ်။ ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ အီရန်နိုင်ငံကြီး ဘယ်လို အင်အားကြီးထွား လာတယ်ဆိုတာ တွေ့မှာပါ ။ သူတို့ရဲ့ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုတွေဟာလည်း ကြီးထွားလာပါတယ် ။ ဟစ်ဘိုလာကို ထောက်ပံ့မှုတွေ ပေးနေတယ် ။ ဟာမက်ကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုတွေ လုပ်နေတယ် ။ အရင်က နယူးကလီးယားလောင်စာတောင့် တစ်ခုမှ မရှိတာကနေ အခုအချိန်မှာ နယူးကလီးယား လက်နက်တွေထုတ်နိုင်မယ့် လောင်စာတောင့် (၄၀၀၀) အထိ ရရှိလာပြီ ဖြစ်ပါတယ် ။ အဲ့ဒီတော့ သိသာထင်ရှားနေတာကတော့ လွန်ခဲ့တဲ့ (၈)နှစ်တာ ကာလအတွင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပေါ်လစီတွေ အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး ။

ဒီနေရာမှာ ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းပြောတာ မှန်ပါတယ် ။ ကျွန်တော်တို့ဟာ နယူးကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ အီရန်ကို လျစ်လျှူရှု့ထားလို့ မရပါဘူး ။ ဒါဟာ ဒေသတွင်း ပုံစံပြောင်းလဲ သွားပါလိမ့်မယ် ။ ဒီလို ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဟာ ကျွန်တော်တို့အတွက် သစ္စာရှိတဲ့၊ အားကိုးထိုက်တဲ့၊ မဟာမိတ်ကြီးဖြစ်တဲ့ အစ္စရေးနိုင်ငံကို တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုမဖြစ်ပဲနဲ့ ဒေသအတွင်းမှာ လက်နက် အပြိုင်အဆိုင် တပ်ဆင်ခြင်း ဖြစ်ပေါ်လာစေမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့လုပ်ရမှာကတော့ ပိုပြီး ပြင်းထန်တဲ့ အပြစ်ပေးဒဏ်ခတ်မှုတွေ လုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။

ကျွန်တော် ဆီနိတ်တာ မတ်ကိန်းနဲ့ သဘောထားချင်း မကိုက်ညီတာကတော့ ဒီလို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူခြင်းကို ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ မဟုတ်သော်လည်းပဲ အီရန်နိုင်ငံနဲ့ ကုန်သွယ်မှု ကြီးကြီးမားမားပြုလုပ်နေတဲ့ ရုရှားနိုင်ငံတို့ ၊တရုတ်နိုင်ငံတို့ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မရရှိဘဲ အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီနိုင်ငံတွေကလည်း ကုန်သွယ်မှု၊ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုများစွာရှိနေပေမယ့် အီရန်နိုင်ငံ နယူးကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်လာမှာကိုတော့ မလိုလားကြပါဘူး ။ ဒါ့အပြင် ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အီရန်နိုင်ငံ အပေါ်မှာ ပိုမိုပြင်းထန်တဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ပြုလုပ်နေသလိုပဲ အီရန်နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံရေး တွေ ပြုလုပ်ကြဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ် ။ ဒါကတော့ ဆီနိတ်တာမတ်ကိန်းနဲ့ ကျွန်တော့်ကြား ခြားနားမှု ဖြစ်ပါတယ် ။

ကျွန်တော်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ ဒဏ်ခတ်ခြင်းပြုလုပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေ အပေါ်မှာ တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံမှု မရှိခဲ့တာဟာ ဘယ်တော့မှ အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး ။ အီရန်နဲ့လည်း အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ မြောက်ကိုရီးယားနဲ့လည်း အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒီထက် ပိုပြီးဆိုးတာက အီရန် ၊ မြောက်ကိုရီးယား နှစ်ခုစလုံးမှာ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူခြင်းမျိုးနဲ့ Isolate ပြုလုပ်လိုက် ခြင်းကြောင့် သူတို့ နယူးကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင်ဖို့အတွက် ကြိုးပမ်းမှုဟာ ပိုမိုမြင့်တက်လာတာ ကို တွေ့ရပါတယ် ။ ဒါတွေအားလုံးဟာ ကျွန်တော် သမ္မတဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ အားလုံး ပြောင်းလဲသွားမှာဖြစ်ပါတယ် ။

လင်းဦး(စိတ်ပညာ)