အမေရိကန်အစိုးရနှင့် မြန်မာအစိုးရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်ရှိခြင်း

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီရော့တ်ဟန် ကလင်တန်က စစ်တပ်အုပ်ချုပ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီပေါ်ထွန်းမှုမြှင့်တင်ရန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြိုးပမ်းချက်များအနေဖြင့် မြန်မာစစ်အစိုးရနှင့် တိုက်ရိုက် အဆင့်မြင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ရန် အိုဘားမားအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားပါသည်။

လက်ရှိအာဏာပိုင်အစိုးရအား ပြန်လည်ပြုပြင်ရေး၊ အယူအဆကွဲပြားမှုအပေါ် ခွင့်လွှတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆုရှင် အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာသော နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများအား လွှတ်ပေးရေးတို့အပေါ် လက်ရှိအာဏာပိုင်အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့် နားလည်စေရန်အတွက် နိုင်ငံပေါင်းများစွာမှ ခေါင်းဆောင်များက ကြိုးပမ်းသည့်အနေဖြင့် ဟီလာရီနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ကုလသမဂ္ဂတွင် ဟီလာရီကလင်တန်က ယခုကဲ့သို့ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

အမေရိကန်အစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံ၏ခေါင်းဆောင်များအပေါ် အရေးယူမှုများ ရှိနေမည်ဖြစ်သော်လည်း ထိုသို့အရေးယူမှုများသည် အလှမ်းဝေးနေကြောင်း၊ အကျိုးသက်ရောက်မှုအနည်းငယ်သာ ရှိသည်ဟု ဟီလာရီက ပြောကြားပါသည်။

အရေးယူမှုများသည် မိမိတို့ပေါ်လစီ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အဖြစ် အရေးကြီးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ထိုသို့အရေးယူမှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်သူများအပေါ် ကိုယ်စားပြုမှုအတွက် မျှော်မှန်း သလောက် ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်လာခြင်း မရှိဟု ဟီလာရီက ဆိုပါသည်။

ဟီလာရီက မိမိတို့ရည်မှန်းချက်ဖြစ်သည့် ဒီ်မိုကရေစီပြန်လည်ထူထောင်ရေးကို အထောက်အပံ့ပြု အောင်မြင်နိုင်စေရန်အတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် တိုက်ရိုက်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် ပြောကြားပါသည်။

ယခုကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်မှုသည် အိုဘားမား အမျိုးသားလုံခြံုရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ယခင်သမ္မတ ဘွတ်ရှ်အုပ်ချုပ်ရေး၏ နိုင်ငံခြားပေါ်လစီတွင် ပြောင်းလဲမှုများပြုလုပ်မှု၏ နောက်ဆုံးပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပါ သည်။ ယခုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သစ်သည် အီရန်နှင့်ထိတွေ့လျက်ရှိပြီး ယခင်သမ္မတဘွတ်ရှ်စီမံကိန်း၏ အဓိကကိစ္စရပ်ဖြစ်သည့် အရှေ့ဥရောပတွင် ဒုံးပျံတိုက်ခိုက်မှုကာကွယ်ရေးတည်ဆောက်မှုကို ပယ်ဖျက် ခဲ့ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဆုံးဖြတ်ချက်သည် သမ္မတ ဘာရက်အိုဘားမား သမ္မတတာဝန် ယူပြီးနောက် ယခင်အမေရိကန်အစိုးရ၏ သုံးသပ်ချက်အပေါ် ပယ်ဖျက်၍ စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါ သည်။ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများကို အမျိုးမျိုးနှိမ်နင်းခဲ့သည့်အတွက် ယခင်သမ္မတဘွတ်ရှ်အစိုးရမှ မြန်မာနိုုင်ငံ အား ရှောင်ဖယ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။

အမေရိကန််အရာရှိများက ကြာသပတေးနေ့တွင် ပေါ်လစီအသစ်၏ အသေးစိတ်အချက်များကို ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သို့ အကျဉ်းချုပ်တင်ပြရန် ရှိသည်ဟု ပြောကြားပါသည်။
နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သုံးသပ်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ အကျွမ်းတဝင်ရှိသည့်အရာရှိက မိမိ တို့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ၀ါရှင်တန်နှင့် ဆွေးနွေးရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှ အမည်စာရင်းပေးမည့်သူ နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်ရှိသည့် အထူးကိုယ်စားလှယ်၏ အမည်စာရင်းကို ပေးရန် စီစဉ်နေပါသည်ဟု ပြောကြားပါသည်။

အမေရိကန်ဥပဒေပြုသူများအပေါ် ဖော်ပြပါ အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ အကျဉ်းချုပ် မတင်ပြသေး သည့်အတွက် အမည်မဖော်လိုသော အဆိုပါအရာရှိက မြန်မာနိုင်ငံနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲမှာ အရေးပါ သည့် အဆင့်မြင့်ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားပါသည်။

အဆိုပါအရာရှိက ဆက်လက်ပြောကြားရာ၌ ၎င်းတို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ယခုတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲမှ ချက်ခြင်း၊ လတ်တလောရလဒ်များ ရလိမ့်မည်ဟု မမျှော်လင့်ပါကြောင်း၊ သို့ရာတွင် အချိန် ရလာသည်နှင့်အမျှ အဆိုပါတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲသည် စစ်အစိုးရအား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ အထူးသဖြင့် ၂၀၁၀တွင် လွတ်လပ်တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲအဖြစ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ဆွဲဆောင်နိုင် လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ပါကြောင်း ပြောကြားပါသည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်မှစ၍ စစ်တပ်မှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူမှုအခွင့်အရေးအုပ်စု၏ ခန့်မှန်း ချက်အရ လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၂,၂၀၀ နီးပါးကို ထိန်းသိမ်းထားသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ၎င်းတို့ထဲတွင် လူသိများသည့်် ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် ခေါင်းဆောင် စုကြည်လည်း ပါ၀င်ပါသည်။

သူမ၏ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီပါတီသည် ၁၉၉၀ခုနှစ်တွင် နောက်ဆုံးရွေးကောက်ပွဲ၌ အနိုင်ရရှိခဲ့ သော်လည်း စစ်တပ်မှ အဆိုပါရလဒ်ကို အသိအမှတ် မပြုခဲ့ပါ ။

သူမအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သော အနှစ် ၂၀တွင် ၁၄နှစ် ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပါသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာမှ ဖိအားပေးသည့်အနေဖြင့် ၆၄ နှစ်ရှိသည့် အတိုက်အခံပါတီခေါင်းဆောင်အား ထိန်းသိမ်းထားခြင်းမှ လွှတ်ပေးရေးအတွက် များမကြာမီနှစ်များက စစ်တပ်အုပ်ချုပ်သည့် ဆင်းရဲလှသည့်နိုင်ငံအား စီးပွားရေး အရ ပိတ်ဆို့ခဲ့ပါသည်။

နောင်နှစ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် မပါ၀င်နိုင်ရန်အတွက် အမေရိကန်တစ်ယောက်ကို ခွင့်ပြုခဲ့မှုအပေါ် အကျယ်ချုပ်အဖြစ် စုကြည်အား နောက်ထပ် ၁၈လ ကျခံစေရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပါသည်။

စစ်အစိုးရနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့သည့် ဗာဂျီးနီးယား ဒီမိုကရက်အမတ်ဖြစ်သည့် ထိပ်တန်း အမေရိကန်ဥပဒေပြု ဂျိမ်းစ်ဝက် ပထမဦးဆုံး မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်၍ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်သူ ဂျွန်ရက်တော လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့ပါသည်။

ဂျိမ်းစ်ဝက်သည် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများတွင် ပါ၀င်သည့် ခရီးသွား တားမြစ်မှုများကို ဖယ်ရှားပေးရန်နှင့် ယခုအပတ်တွင် ကျင်းပသည့် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ မကျင်းပမီကြိုတင်၍ ၀ါရှင်တန်သို့ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလာရောက်လည်ပတ်ခွင့်ပြုရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဘန်ကီမွန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ပတ်သက်သော မိတ်ဆွေအုပ်စု၏ စုစည်းပွဲသို့ ဟီလာရီအနေဖြင့် အထွေထွေညီလာခံ၏ ဘေးပေါက် အစီအစဉ်အနေဖြင့် တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။

ထို့နောက် ဘန်ကီမွန်းက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ရာ၌ ၂၀၁၀ခုနှစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အလွန်အရေးကြီးသောနှစ်ဖြစ်ကြောင်း၊ အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးပါတီများပါ၀င်ပါက လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဂုဏ်ပြုထိုက်သော ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။

ဟီလာရီကလင်တန် မပြောကြားမီ စင်္ကာပူနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဂျော့ချ်ရိုးက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားရာတွင် ပြန်လည်၍ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှု အဆင့်ဆင့်တွင် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတို့ ပို၍ လွှမ်းမိုးလာနိုင်လိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

လင်းဦး(စိတ်ပညာ)

Source - Los Angles Times